Plano ng pamahalaan ng Pilipinas na palakasin ang kakayahang pandepensa ng bansa sa pamamagitan ng pagbili ng karagdagang anti-ship missile systems at hindi bababa sa dalawang submarine, ayon kay Armed Forces of the Philippines (AFP) Chief of Staff General Romeo Brawner Jr.
Ito ay sa gitna ng patuloy na pagtaas ng tensyon sa South China Sea.
Sa kanyang talumpati sa General Membership Meeting ng Management Association of the Philippines (MAP) na ginanap sa Taguig City noong Pebrero 12, tinalakay ni Brawner ang national security at ang geopolitical na sitwasyon sa rehiyon.
Binigyang-diin niya ang layunin ng militar na i-modernisa ang mga sistema ng depensa ng bansa.
Partikular niyang ipinunto ang kahalagahan ng pagkakaroon ng submarine upang mapangalagaan ang malawak na karagatang sakop ng Pilipinas.
Pagpapalakas ng kakayahang pambansa sa depensa
Ipinaliwanag ni Brawner ang estratehiya ng AFP sa pagpapalakas ng pambansang seguridad, kabilang ang kahandaan laban sa mga banta mula sa labas ng bansa at ang kahalagahan ng kooperasyong pang-depensa sa mga kaalyadong bansa.
Muling binanggit ni Brawner ang matagal nang hangarin ng AFP na magkaroon ng sariling fleet ng mga submarine. “Pangarap naming makakuha man lang ng dalawang submarine. Tayo ay isang archipelago, kaya kailangan natin ng ganitong kakayahan dahil mahirap depensahan ang buong kapuluan nang wala nito,” aniya.
Ang planong pagbili ay bahagi ng AFP Modernization Program, na layong palakasin ang depensa ng bansa sa harap ng patuloy na presensiya ng China sa West Philippine Sea.
“Napansin din naming tumaas ang bilang ng mga sasakyang pandagat sa West Philippine Sea. Mula 190 noong 2021, umakyat ito sa 286 kada araw sa taong 2024,” ayon sa hepe ng AFP.
Tiniyak ni Brawner na mananatiling aktibo ang presensiya ng AFP sa mga pinag-aagawang karagatan upang mapanatili ang interes ng bansa sa teritoryo nito.
Bagamat wala pang tiyak na iskedyul, umaasa si Brawner na makakamit ito bago matapos ang termino ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa 2028.
“Umaasa kami na maisakatuparan ito sa loob ng takdang panahon. Tandaan natin, ang kailangan natin ay pondo upang makamit ang mga layunin ng Horizon 3 ng AFP Modernization Program,” ani Brawner.
Ang AFP Modernization Program ay hinati sa tatlong yugto na tinatawag na Horizons. Saklaw ng Horizon 1 ang 2013 hanggang 2017; Horizon 2, mula 2018 hanggang 2022; at Horizon 3 ay mula 2023 hanggang 2028. Noong Enero 2024, ang listahan ng pagbili para sa Horizon 3 ay binago at tinawag na Re-Horizon 3, na pinalawig ng 10 taon.
Tinututukan ng mga yugtong ito ang pagbili ng makabagong kagamitan, armas, at mga plataporma upang mapalakas ang panlabas at teritoryal na depensa ng AFP. Gayunpaman, nananatiling hamon ang pondo, kaya’t naghahanap ang AFP ng alternatibong paraan ng pagpopondo.
“Pinag-aaralan na namin ang mga opsyon sa local at foreign financing. Kaya nakikipag-ugnayan kami sa Bankers Association of the Philippines. Sinabi nilang maaari nilang pondohan ito,” paliwanag ni Brawner.
Tinatayang aabot sa PHP 80 bilyon hanggang PHP 110 bilyon ang kinakailangang pondo para sa dalawang submarine, kabilang ang basing at logistical requirements. Binigyang-diin ni Brawner na kritikal ang kakayahang mag-submarine para sa isang bansang archipelago tulad ng Pilipinas.
Noong Pebrero 14, sa isang ambush interview kaugnay ng West Philippine Sea, kinumpirma ni Rear Admiral Roy Vincent Trinidad, tagapagsalita ng Philippine Navy, sa Maritime Fairtrade ang planong pagbili ng submarine ngunit tumanggi siyang magbigay ng karagdagang detalye.
Multilateral maritime drills kasama ang mga kaalyado
Sa gitna ng tumitinding tensyon, patuloy ang pakikipag-ugnayan ng Pilipinas sa mga kaalyadong bansa sa pamamagitan ng multilateral maritime drills upang palakasin ang kooperasyon sa seguridad sa rehiyon.
Noong Pebrero 12, nagsagawa ng joint maritime activity ang mga pwersang pandagat at panghimpapawid ng Pilipinas, Canada, at Estados Unidos sa loob ng exclusive economic zone (EEZ) ng bansa. Ito na ang ikapitong [ganitong] aktibidad mula noong nakaraang taon.
Nakilahok ang frigate ng Philippine Navy na BRP Andres Bonifacio kasama ang warship ng Canada na HMCS Ottawa sa West Philippine Sea. Layon ng aktibidad na palakasin ang ugnayan at koordinasyon ng mga pwersang kaalyado at pahusayin ang regional stability.
“Apat na sasakyang pandagat ng People’s Liberation Army Navy (PLAN), kabilang ang isang oceanographic surveillance ship at isang helicopter, ang namonitor mula sa malayo habang isinasagawa ang aktibidad,” ayon kay Colonel Xerxes Trinidad, hepe ng AFP public affairs office. Dagdag niya, “Hindi naman sila nakialam sa aktibidad. Isinagawa ang ehersisyo ayon sa plano.”
Ayon kay Brawner, itinuloy ang joint activity alinsunod sa international law, at tiniyak ang kaligtasan sa paglalayag at paggalang sa karapatan ng ibang mga bansa.
Pagtataguyod ng seguridad at kooperasyon sa rehiyon
Ang multilateral exercise ay nagpapakita ng sama-samang hangarin ng mga kalahok na bansa na mapanatili ang isang malaya at bukas na Indo-Pacific region.
Ipinaliwanag ni Brawner ang kahalagahan ng mga ganitong kolaborasyon, aniya, “Ipinapakita ng aktibidad na ito ang paninindigan ng AFP sa pagpapalakas ng regional stability at maritime security. Pinalalakas ng mga estratehikong pakikipagtulungan ang ating interoperability at pinagtitibay ang kolektibong seguridad sa Indo-Pacific region.”
Ang pinakahuling ehersisyo ay kasunod ng anim pang naunang drill sa rehiyon—ang una ay noong Abril 2024, sinundan ng Hunyo, Agosto, Setyembre, Disyembre, at ang ikaanim ay noong Pebrero 5, 2025.
Patuloy ang tensyon sa South China Sea habang iginigiit ng Beijing ang pag-angkin sa halos buong bahagi ng karagatang ito, na isang mahalagang ruta para sa higit US$3 trilyong halaga ng kalakal kada taon. May kani-kaniyang pag-angkin din sa bahagi ng dagat na ito ang Pilipinas, Vietnam, Indonesia, Malaysia, at Brunei.
Bilang bahagi ng pagtitiyak sa karapatang pandagat ng bansa, idineklara ng pamahalaan ang mga bahagi ng South China Sea sa ilalim ng hurisdiksyon ng Pilipinas bilang West Philippine Sea—kabilang dito ang Luzon Sea, Kalayaan Island Group, at Bajo de Masinloc.
Habang pinapalakas ng Pilipinas ang mga inisyatibang pang-depensa nito, ang planong pagbili ng submarine at pakikilahok sa multilateral exercises ay nagpapakita ng determinasyon ng bansa na ipagtanggol ang maritime interest nito at makatulong sa seguridad sa rehiyon.
Photo credit: Armed Forces of the Philippines. Philippine Navy personnel man their stations during the 7th Multilateral Maritime Cooperative Activity (MMCA) on February 12 within the Philippines’ exclusive economic zone.
